Correlação entre ação, representação e cognição em sessões psicomotoras de educação infantil: análise quantitativa

Autores

  • María del Carmen González André Universidad Autónoma de Barcelona
  • Lurdes Martínez Mínguez

DOI:

https://doi.org/10.47197/retos.v51.99346

Palavras-chave:

psicomotor, representaçao, cogniçao

Resumo

O percurso da psicomotricidade como metodologia de intervenção educativa nas últimas décadas conduziu-nos, com base em evidências da investigação e da própria prática, à revisão do dispositivo psicomotor. Nessa linha, o objetivo do estudo foi determinar a correlação entre a representação dentro das sessões psicomotoras e o desenvolvimento cognitivo de meninos e meninas de três anos e que tem como ponto de partida o papel de especialista psicomotor dos autores de em que emergem preocupações, questionamentos e busca de novos modos de ser e de fazer na educação infantil, na tentativa de aprofundar, por meio da pesquisa, o quadro da intervenção psicomotora e do desenvolvimento infantil. Neste estudo participou uma amostra de 39 estudantes, tendo em conta os critérios de inclusão e exclusão determinados pelas características do instrumento Merrill-Palmer R. Os resultados mostram uma melhoria significativa na Velocidade de Processamento, Habilidades Motoras, Memória e Coordenação Viso-Motora. escalas no grupo que realizou representações, ao final de cada sessão psicomotora, em comparação ao grupo que não realizou representações em nenhuma sessão. Concluindo, dada a melhoria no desempenho apresentada por todos os grupos, se compararmos os resultados do pré-teste e pós-teste da Bateria Cognitiva Merill-Palmer, parece detectar-se um efeito positivo no desempenho das representações no final das sessões de treinamento Prática Psicomotora Aucouturier (PPA) sobre o desempenho cognitivo de meninos e meninas de três anos.

Palavras-chave: habilidades psicomotoras, representação, cognição, ação

 

Referências

Arnaiz, P. y Bolarín M. (2016). Introducción a la psicomotricidad. Síntesis.

Arnaiz, P., Rabadán, M. y Vives, I. (2001). La psicomotricidad en la escuela. Una práctica preventiva y educativa. Aljibe

Aucouturier, B. (1977). La educación psicomotriz como terapia. Bruno. Editorial Médica y Técnica.

Aucouturier, B. (2004). Los fantasmas de acción y la práctica psicomotriz. Graó.

Berk, L. (2009). Desarrollo del niño y del adolescente. (4t ed.). Pearson. PrenticeHall.

Berruezo, P. (2000). Hacia un marco conceptual de la psicomotricidad a partir del desarrollo de su práctica en Europa y en España. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, 37, 21-33. https://dialnet.unirioja.es/ejemplar/11390

Bruner, J. (1989). Acción, pensamiento y lenguaje. Alianza Psicológica.

Casso, T. , Climent, M. , Esteban, L. , Homar, K. , Iahoz, I., López, C. , Llecha, M. , Manchado, S. , Sánchez, N. , Sille-ras, C. i Zamudio, L. (5-7 de novembre de 1999). Análisis de la representación en el segundo momento de las sesiones de psicmotricidad [Comunicació]. I Congreso Estatal de Psicomotricidad. Barcelona. (p. 107-109). Itàlica Edicions.

Castelli, D., Hillman, C., Buck, S. i Erwin, H. (2007). Physical Fitness and Academic Achievement in Third-and Fifth-Grade Students. Journal of Sport & Exercise Psychology, 29, 239-252. https://www.researchgate.net/publication/6269226_Physical_fitness_and_academic_achievement_in_3rd_and_5th_grade_students

Conde, C. i Viscarro, I. (2006). Instrumentos para favorecer la representación en la sala de psicomotridad. Revista Iberoa-mericana de Psicomotricidad y Técnicas Corporales, 23, 83-106.

Creswell, J. (1998). Qualitative Inquiry and Research Desing. Choosing among five traditions. Sage.

Delval, J. (1995). El desarrollo humano. Siglo XXI.

Gesell, A. (1967). El niño de 1 a 5 años. Paidós.

Franc, N. (1993). La psicomotricitat relacional, una eina educativa. [Conferència]. Congrés d’expressió, comunicació i pràctica psicomotriu, 325-331. Barcelona.

Franc, N. (2001). La intervención psicomotriz en educación. Revista Iberoamericana de psicomotricidad y técnicas corpora-les, 1, 5-18. http://iberopsicomotricidadum.com/index.php

Franganillo, J. i Catalán, M. (2005). Bitàcoles i sindicació de continguts: dues eines per difondre informació. BID. Textos universitaris de biblioteconomía i documentació, 15. http://bid.ub.edu/15frang1.htm

Generalitat de Catalunya. Departament d’Ensenyament. (2012). L’infant de 3 a 6 anys. Guia de desenvolupament per a les famílies i el personal docent.

http://xtec.gencat.cat/web/.content/alfresco/d/d/workspace/SpacesStore/0018/06eab656-5f4d-4e35-8d2a-04fca258d91c/guia_de_desenvolupament_3-6_anys.pdf

Hernández, R., Fernández, C. i Baptista, P. (2003). Metodología de la investigación. (3a). McGrawHill.

Lapierre, A. (1977). Educación psicomotriz en la escuela maternal. Científico-Médica.

Le Boulch, J. (1984). La educación por el movimiento en la edad escolar. Paidós.

Llorca, M. i Sánchez, J. (2003). Psicomotricidad y necesidades educativas. Aljibe.

Martínez-Minguez, L. Rota, J. i Antón, M. (2017). Psicomotricidad y currículum. Octaedro.

Martins de Souza, J. i Ramallo, M. (2015). Desarrollo Infantil: análisis de un nuevo concepto. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 23(6), 1097-1104.

Mas, M., Alba A., Almuedo, M., Lluesma A., Rodríguez A., i Xandri M. (2015), Different Perceptive Qualities for the Psychomotricity. American Journal of Education Research, 3(12), 1615-1617. http://www.xtec.cat/ebcanserra/publicacions/publicacio4.pdf

Mas, T. i Castellà, J. (2016), Can Psychomotricity improve cognitive abilities in infants? Aloma: revista de psicologia, cièn-cies e l’educació i de l’esport Blanquerna, 34(1), 65-70. https://www.raco.cat/index.php/Aloma/article/view/308970

Mas, M., Jiménez, L., i Riera, C. (2018), Systematization of the Psychomotor Activity and Cognitive Development. Psico-logía Educativa. Revista de los Psicológos de la Educación, 24(1), 38-41. https://journals.copmadrid.org/psed/art/psed2018a5

Mayor, J. (1989). Adquisición y desarrollo del lenguaje. En Psicología evolutiva y educación infantil. Santillana.

Moratal, C., Boltá, R., Lupiáñez, J. Huertas, F. i Zahonero, J., (2-5 de abril de 2008). Las habilidades sociales en relación con el perfil atencional en fútbol base [Social abilities related to attentional profile in football players]. IV Congreso Inter-nacional y XXV Nacional de Educación Física. Universidad de Córdoba.

Muniáin, J. (1977). Noción/definición de psicomotricidad. Psicomotricidad. Revista de Estudios y Experiencias, 55, 53-86.

Newman, I., i Benz, C. (1998). Qualitative-Quantitative. Research methodology. Exploring the interactive contínuum. Southern Illinois University.

Piaget, J. (1969). Psicologia y pedagogía. Critica.

Picq, L. i Vayer, P. (1969). Educación psicomotriz y retraso mental. Científico-Médica.

Polo, M. i Fernández, C. (2010). Procesos cognitivos básicos y desarrollo de la inteligencia. En A. Muñoz (Coord.), Psico-logia del desarrollo en la etapa de educación infantil. (pp. 79-100). Pirámide.

Pollitt, E. i Caycho, T. (2010). Desarrollo motor como indicador del desarrollo infantil durante los primeros años de vida. Revista de Psicología, 28 (2), 382-409. https://doi.org/10.18800/psico.201002.007

Ramos, R., Cruz, F., Péres, M., Salvatierra, M. Robles, C. Koletzko, B., Decsi T. i Campoy, C. (2008). Predicción del desarrollo mental a los 20 meses de edad por medio de la evaluación del desarrollo psicomotor a los seis meses de vida en niños sanos. Salud Mental, 31, 53-61. https://www.medigraphic.com/cgi-bin/new/resumen.cgi?IDARTICULO=16290

Roid, G., i Sampers, J., (2011). Merrill-Palmer-R. Escalas de desarrollo. TEA.

Rubisnstein, J. Meyer, D. i Evans, J. (2001), Executive control of cognitive processes in task switching. Journal of Experie-mental Psychology: Human Perception and Performance, 27(4), 763-797. https://www.apa.org/pubs/journals/releases/xhp274763.pdf

Sánchez, J. i Llorca, M. (2008). Recursos y Estrategias en Psicomotricidad. Aljibe.

Secadas, F. Pastor, E. (1981). Psicologia Evolutiva. 3 años. CEAC.

Serrabona, J. (2002). Un programa de actuación psicomotriz en las escuelas públicas de Terrassa. Psicomotricidad. Revista de Estudios y Experiencias, 70-72, 85-96. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=270392

Serrabona, J. (2006). La intervención psicomotriz en la escuela. Un programa de actuación psicomotriz. La Psicomotricidad de Integración (PMI) en el marco educativo. Revista Iberoamericana de Psicomotricidad y Técnicas Corporales, 22, 139-152. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3734960

Shafer, D. (2000). Psicologia del desarrollo. Infancia y adolescencia. Thomson.

Universitat Autónoma de Barcelona. (2014). Dimensions ètiques de la recerca realitzada en el marc de treballs de fi de Grau i Màster. (CEEAH) Universitat Autónoma de Barcelona. https://www.uab.cat/web/comissio-d-etica-en-l-experimentacio-animal-i-humana-1345713724512.html

Wallon, H. (1974). La evolución psicológica del niño. Grijalbo.

Zabala, I. i García, M. (2009). La educación del Siglo XX de acuerdo a la perspectiva del paradigma ecológico: una alterna-tiva para la sostenibilidad. Revista de Investigación, 68, 233- 249. https://www.redalyc.org/pdf/3761/376140383010.pdf

Wallon, H. (1974). La evolución psicológica del niño. Psique.

Publicado

2024-01-01

Como Citar

González André, M. del C., & Martínez Mínguez, L. . (2024). Correlação entre ação, representação e cognição em sessões psicomotoras de educação infantil: análise quantitativa. Retos, 51, 294–301. https://doi.org/10.47197/retos.v51.99346

Edição

Secção

Artigos de caráter científico: trabalhos de pesquisas básicas e/ou aplicadas.

Artigos mais lidos do(s) mesmo(s) autor(es)