Examinar a relação entre os estilos de tomada de decisão dos árbitros de basquete e seu bem-estar mental.

Autores

DOI:

https://doi.org/10.47197/retos.v60.106390

Palavras-chave:

Referee, Basketball, Decision Making, Mental Well-being

Resumo

Este estudo examinou a influência do bem-estar mental nos estilos de tomada de decisão dos árbitros de basquete. Este estudo descritivo foi realizado utilizando um modelo de triagem. Árbitros de campo ativos na Federação Turca de Basquete para a temporada 2023-2024 foram incluídos no estudo. Devido à temporada de basquete em andamento, a amostra foi formada pelo método de amostragem por conveniência. Dos árbitros que participaram do estudo, 86,4% (n: 342) eram homens e 13,6% (n: 54) eram mulheres. Entre esses árbitros, 7,6% eram da Classe A, 14,6% eram da Classe B, 46,7% eram da Classe C e 31,1% eram árbitros locais. A idade média dos árbitros participantes foi de 27,85 anos, com experiência média de 7,77 anos em arbitragem. Para a coleta de dados foram utilizados um formulário de informações pessoais, a “Mel-bourne Decision Making Scale” adaptada para turco por Deniz (2004) e a Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale (WEMWBS) desenvolvida por Keldal (2015). A análise dos dados incluiu a utilização de testes t para comparações pareadas, coeficiente de correlação de Pearson para determinar relações entre variáveis ​​e regressão linear múltipla. O estudo não encontrou diferenças significativas entre os sexos dos árbitros no que diz respeito aos estilos de tomada de decisão e ao bem-estar mental. Foi encontrada uma relação positiva e significativa entre a idade dos árbitros e a experiência com respeito próprio na tomada de decisões e bem-estar mental. Foi observada uma relação negativa entre a idade dos árbitros e a experiência com evitação, procrastinação e pânico na tomada de decisões. Houve uma relação positiva e significativa entre os níveis de bem-estar mental, respeito próprio e tomada de decisão vigilante dos árbitros de basquete. Foi encontrada uma relação negativa e significativa entre o bem-estar mental e os estilos de tomada de decisão evitativo, procrastinador e pânico. Isto sugere uma forte relação entre o bem-estar mental e os estilos de tomada de decisão.

Palavras-chave: Árbitro, Basquete, Tomada de Decisão, Bem-estar Mental

Referências

Açici, S. (2020). Ulusal ve Uluslararasi Voleybol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Journal Of International Social Research, 13(70), 1212–1222. Https://Doi.Org/10.17719/Jisr.2020.4169

Alemdaroğlu, B.U. (2011). Basketbolda Farklı Oyuncu Sayılarıyla Oynanan Yarı Saha ve Tam Saha Oyunlarına Verilen Fizyolojik Cevapların Karşılaştırılması. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.

Alper, R., Karagün, E., & Görün, L. (2023). Düzce İlinde Görev Yapan Hakemlerin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Spor Ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 5(2), 27–41. Https://Doi.Org/10.52272/Srad.1344671

Alver, B. (2003). Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların empatik becerileri, karar stratejileri ve psikolojik belirtileri arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Bahadir, Z., & Certel, Z. (2013). Evaluation of life satisfaction, self-esteem in decision-making and decision-making styles of weightlifting referees. Science, Movement and Health, 13(2), 582-587.

Bavoľár, J., & Orosová, O. (2015). Decision-making styles and their associations with decision-making competencies and mental health. Judgment and Decision Making, 10(1), 115–122. https://doi.org/10.1017/s1930297500003223

Beiser, M. (1974). Components and correlates of mental well-being. Journal of Health and Social Behavior, 15(4), 320–327. https://doi.org/10.2307/2137092

Delextrat, A., Cohen, D. (2009) Strength, power, speed, and agility of women basketball players according to playing position. Journal of Strength and Conditioning Research. 23(7): 1974– 1981. doi: 10.1519/JSC.0b013e3181b86a7e

Demir, G. T., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., & Cicioğlu, H. İ. (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve Mental Well-Being düzeyleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 176-191.

Deniz, M. E., (2004). Investigation of the Relation between Decision Self-Esteem, Decision Making Style and Problem Solving Skill of the University Students. Eurasian Journal of Educational Research, vol.4, no.15, 23-35.

Dikmen, A. (2022). Farklı Branşlarda Görev Yapan Takım Sporu Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstisüsü. Samsun.

Dikmen, A. (2022). Farklı Branşlarda Görev Yapan Takım Sporu Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstisüsü. Samsun.

Durna E (1997) Türkiye’de Futbol ve Hakem, Yıldızlar Matbaacılık, İstanbul.

Estrada Fernandez, X., Priego-Ojeda, M., Ros Morente, A., & Alsinet Mora, C. (2022). Relación entre inteligencia emocional, burnout y percepción subjetiva de salud en árbitros españoles de futbol (Relationship between emotional intelligence, burnout and health perception in a sample of football Spanish referees). Retos, 44, 960–975. https://doi.org/10.47197/retos.v44i0.91642

Filipe, L., Alvarez, M. J., Roberto, M. S., & Ferreira, J. A. (2020). Validation and invariance across age and gender for the Melbourne Decision-Making Questionnaire in a sample of Portuguese adults. Judgment and Decision Making, 15(1), 135-148. https://doi.org/10.1017/S1930297500006951

Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (2009). How to Design and Evaluate Research in Education, seventh ed., McGrawHill, New York.

Gönener, A., Öztürk, A., & Yılmaz, O. (2017). Kocaeli üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin mental (psikolojik) iyi olma düzeylerinin mutluluk düzeylerine etkisi. Sportif bakış: Spor ve eğitim bilimleri dergisi, 4(1), 44-55.

Guillén, F., & Feltz, D. L. (2011). A conceptual model of referee efficacy. Frontiers in psychology, 2, 25. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2011.00025

Karaçam A. & Pulur A. (2016). Identification the Relation between Active Basketball Classification Referees' Empathetic Tendencies and Their Problem Solving Abilities. Universal Journal of Educational Research, 4, 1912 - 1917. DOI: 10.13189/ujer.2016.040822

Karacam, A., & Adiguzel, N. S. (2019). Examining the Relationship between Referee Performance and Self-Efficacy. European Journal of Educational Research, 8(1), 377-382. https://doi.org/10.12973/eu-jer.8.1.377

Karaçam, A., & Pulur, A. (2018). Basketbol ve Futbol Hakemlerinin Mesleki Haz Düzeylerinin Bazı Demografik Değişkenler Açisindan İncelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 288-295. DOI: 10.1501/Sporm_0000000411

Karaçam, A., Orhan, B. E., Özdemir, A. S., Canlı, U., Astuti, Y. & Marıo, D. T., (2024). Exploring the relationship between zest for work and self-efficacy

in referee career retention. Journal of Physical Education and Sport (JPES), 24(7), 1659-1666., Doi: 10.7752/jpes.2024.07186

Karaçam, A., Orhan, B. E., Özdemir, A. S., Sabuncu, A. A., ve Mereută, C. (2023). Examination of the relationship between basketball referee's mental well-being and emotional regulation levels. Heliyon, 9(6). https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e16768

Karaçam, A., Pulur, A. & Adıgüzel, N.S. (2020a). Hakem Performansında Mental İyi Oluş Basketbol Hakemleri Örneği. III. Uluslararası Beden Eğitimi, Spor, Rekreasyon ve Dans Kongresi (Özet Bildiri/Sözlü Sunum).

Karaçam, A., Sivrikaya, K. & Uca, M. (2020b). Basketbol Hakemlerinin Mental İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi. III. Uluslararası Beden Eğitimi, Spor, Rekreasyon ve Dans Kongresi (Özet Bildiri/Sözlü Sunum).

Karacam. A. & Pulur A. (2017). Examining the relationship between referee self-efficacy and general self-efficacy levels of basketball referees in terms of certain variables. Journal of Education and Training Studies. 5(8). 37-45 doi:10.11114/jets.v5i8.2450

Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh Mental Well-Being ölçeği’nin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103-115.

Keyes, C. L. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of health and social behavior, 207-222. https://doi.org/10.2307/3090197

Keyes, C. L., Dhingra, S. S., & Simoes, E. J. (2010). Change in level of positive mental health as a predictor of future risk of mental illness. American journal of public health, 100(12), 2366-2371. https://doi.org/10.2105/AJPH.2010.192245

Kıratlı, E. (2015). Tenis hakemlerinin karar verme stilleri ve empatik eğitim düzeylerinin karşılaştırılmalı olarak değer-lendirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Kırtepe, A., & Çetinkaya, T. (2018). Farklı Branştaki Hakemlerin Karar Verme Stillerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(10).

Leilane da Silva, M., Barbosa Filho , V. C. ., de Lima e Silva , L., Moreira Nunes , R. de A. ., Preciado , M. ., Vieira de Andrade Barreira , D. B. ., & Gomes Campaniço , J. M. . (2023). Árbitro asistente de vídeo en el fútbol: una revisión del alcance (Video Assistant Referee in soccer: A Scoping Review). Retos, 50, 1163–1171. https://doi.org/10.47197/retos.v50.95409

Lugo Virguez, I. R., Silveira Pérez, Y., Castellanos Montiel, A. G., & Sanabria Navarro, J. R. (2024). Toma de decisiones sobre el talento deportivo para el crecimiento económico endógeno: Talentos Colombia (Decision-making on sports talent for endogenous economic growth: Talents Colombia). Retos, 51, 1174–1184. https://doi.org/10.47197/retos.v51.100740

Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005). The Benefits of Frequent Positive Affect: Does Happiness Lead to Suc-cess? Psychological Bulletin, 131(6), 803–855. https://doi.org/10.1037/0033-2909.131.6.803

Mann, L, Radford, M, Burnett, P, Ford, S, Bond, M, Leung, K, Nakamura, H, Vaughan, G, & Yang, KS (1998). Cross-cultural differences in self-reported decision-making style and confidence. International Journal of Psychology 33 (5) 325-335. https://doi.org/10.1080/002075998400213

Monterrosa Quintero, A., De la Rosa, A. ., Báez San Martin, E. ., Fuentes García, J. P. ., Poblete Valderrama, F. ., Setiawan, Edi., & Ojeda Aravena, A. . (2023). Impacto de los factores sociales y físicos en el bienestar psicológico bajo el confinamiento de covid-19 en atletas de taekwondo: un estudio transversal (Impact of social and physical factors on psychological well-being under covid-19 lockdown in taekwondo athletes: A cross-sectional study). Retos, 50, 364–369. https://doi.org/10.47197/retos.v50.99302

Myers, N. D., Feltz, D. L., Guillén, F., & Dithurbide, L. (2012). Development of, and initial validity evidence for, the Referee Self-Efficacy Scale: A multistudy report. Journal of sport and Exercise Psychology, 34(6), 737-765. DOI: https://doi.org/10.1123/jsep.34.6.737

Ntovoli, A., Theodorou, S. ., & Alexandris, K. (2024). La relación entre la experiencia de un evento deportivo y el bienestar psicológico: el caso de una “Maratón de Vela” (The relationship between sport event experience and psychological well-being: the case of a “Sailing Marathon”). Retos, 57, 484–493. https://doi.org/10.47197/retos.v57.105983

Öner, Ç. (2019). Egzersiz katılımcılarının temel psikolojik ihtiyaçları ve Mental Well-Beinglarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 159-174.

Öztürk Çelik, D. (2020). Farklı Spor Dallarında Görev Yapan Hakemlerin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 385-398. https://doi.org/10.31680/gaunjss.776473

Paez-Gallego, J., Gallardo-López, J. A., Lopez-Noguero, F., & Rodrigo-Moriche, M. P. (2020). Analysis of the relation-ship between psychological well-being and decision making in adolescent students. Frontiers in psychology, 11, 1195. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01195

Selvi, S., & Karagün, E. (2017). An analysis of decision making strategies of Kocaeli region football referees. In SHS Web of Conferences (Vol. 37, p. 01043). EDP Sciences

Shiloh, S., Koren, S., & Zakay, D. (2001). Individual differences in compensatory decision-making style and need for closure as correlates of subjective decision complexity and difficulty. Personality and individual differences, 30(4), 699-710. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(00)00073-8

Stewart-Brown, S. (2013). The Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale (WEMWBS): Performance in Different Cultural and Geographical Groups. In: Keyes, C. (eds) Mental Well-Being. Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/978-94-007-5195-8_7

Tekkurşun Demir, G., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., et al. (2018). Bireysel ve Takım Sporcularının Karar Verme Stilleri ve Mental İyi Oluş Düzeyleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 176-191.

Thoits, P. A., & Link, B. G. (2016). Stigma Resistance and Well-being among People in Treatment for Psychosis. Society and Mental Health, 6(1), 1-20. https://doi.org/10.1177/2156869315591367

Trenoweth, S. (2017). Strengths and mental well-being. Psychosocial assessment içinde, 164-183.

Tuero, C., Tabernero, B., Marquez, S., & Guillen, F. (2002). Análisis de los factores que influyen en la práctica del arbi-traje. Revista Scape, 1(1), 7-16.

Üstün, S. (2019). Sosyal bir topluluk olan amatör çoksesli kadrolarda yer alan bireylerin Mental Well-Being durumları (Master's thesis, Sakarya Üniversitesi).

Uzunoğlu, U. Ö. (2008). Türk futbol hakemlerinin karar verme stillerinin klasmanlarına ve bazı değişkenlerine göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Vural, M. (2013). Spor genel müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında görev yapan spor yöneticilerinin düşünme ve karar verme stillerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Konya.

Yerebatan, Z. (2019). Basketbol klasman hakemlerinin karar verme stilleri ve özgüven düzeylerinin incelenmesi (Docto-ral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).

Yetim, A., Cengiz, R., (2010), İletişim ve Spor, Berikan Yayınevi. Ankara.

Downloads

Publicado

2024-11-01

Como Citar

Astuti, Y., Karacam, A., Orhan, B. E., & Adıgüzel, N. S. . (2024). Examinar a relação entre os estilos de tomada de decisão dos árbitros de basquete e seu bem-estar mental. Retos, 60, 483–489. https://doi.org/10.47197/retos.v60.106390

Edição

Secção

Artigos de caráter científico: trabalhos de pesquisas básicas e/ou aplicadas.

Artigos mais lidos do(s) mesmo(s) autor(es)

<< < 1 2 3