Retos para la creación de un modelo de cálculo de un Índice de Accesibilidad al Transporte Público en la provincia de Barcelona
DOI:
https://doi.org/10.37230/CyTET.2024.222.9Palabras clave:
Índice de Accesibilidad al transporte público, Movilidad, Movilidad Sostenible, Planeamiento urbanístico, Sistemas de Información Geográfica, Transporte Público Colectivo, PTAL, BarcelonaResumen
A lo largo de las últimas décadas, numerosas ciudades y áreas metropolitanas convergen en el interés por gestionar de manera eficiente la planificación de la movilidad y del planeamiento urbanístico. La provincia de Barcelona, su área metropolitana, así como el continuo urbano de la ciudad de Barcelona no son un caso ajeno a esta tendencia y, de la mano de la Autoridad del Transporte Metropolitano de Barcelona, se ha gestado un proyecto para la generación de un Índice de Accesibilidad al Transporte Público Colectivo cuya metodología y resultados se muestran en este artículo, en el que se expone metodológicamente el modelo de cálculo que permite territorializar el suelo urbano residencial y de actividad económica en función de su proximidad cuantitativa y cualitativa al transporte público colectivo detectando así, esos territorios donde la convergencia entre planeamiento urbanístico y movilidad garantizan una excelente movilidad en contraposición a otros lugares donde el planeamiento urbanístico está condicionado por una nula o escasa oferta de transporte público colectivo.
Descargas
Citas
ADHVARYU, B. & PATEL, M. (2015): Is Public Transport in Ahmedabad Inclusive? Economic and Political Weekly. 54,8 pp. 17-20.
ADHVARYU, B. & CHOPDE, A. & DASHORA, L. (2019): Mapping public transport accessibility levels (PTAL) in India and its applications: A case study of Surat. Case Studies on Transport Policy. Elsevier.
ADHVARYU, B. & KUMAR, S. (2021): Public transport accessibility mapping and its urban planning policy applications: A case study of Lucknow, India. Case Studies on Transport Policy. 9 (4) pp. 1503-1517.
ABLEY, S. & WILLIAMS, R. (2008): Public Transport Accessibility Levels. IPENZ Transportation Group Conference. New Plymouth.
ARENTZE. T.A. & BORGERS A.W.J & TIMMERMANS, H.J.P. (1994): Multistop-based measurements of accessibility in a GTS environment. International Journal of Geographical Information Systems. 8, 4, pp. 343-356.
AMB (2018): L’accessibilitat al Transport Públic. Metodologia pel càlcul de l’accessibilitat al transport públic a l’àrea metropolitana de Barcelona. Servei de redacció del Pla Director (SRPD). Àrea Metropolitana de Barcelona.
ATM (2020): Pla Director de Mobilitat 2020-2025. Àrea de Mobilitat. Autoritat del Transport Metropolità de Barcelona.
ATM (2021): Pla Director de Infraestructures (pdI) 2021-2030. Àrea de Mobilitat. Autoritat del Transport Metropolità de Barcelona.
ATM (2022): Enquesta de Mobilitat en día Feiner (EMEF). Àrea de Mobilitat. Autoritat del Transport Metropolità de Barcelona.
BATTY, M. (2009): Cities as complex systems: scaling, interaction, networks, dynamics and urban morphologies. Centre for Advanced Spatial Analysis, University College London. Springer. London.
CHRISTALLER, W. (1966): Central Places in Southern Germany. Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey.
DOGC número 3913 de 27/06/2003: Ley 9/2003, de 13 de junio, de la movilidad.
DPTOP (2015): Criterios de Planeamiento Territorial. Secretaria para la Planificación Territorial. Programa de Planeamiento Territorial. Barcelona.
FERRI, M. (dirección) (2019): La movilidad al trabajo: un reto pendiente. Dirección General de Tráfico. Instituto para la Diversificación y Ahorro de Energía. Ministerio para la Transición Ecológica.
GARCÍA, R. & TATARET, B. (2019): La desigualtat a Catalunya i als àmbits de planificació territorial. Informe Re-City. Plataforma Internacional per a la Sostenibilitat Social. Fundació Catalunya Europa.
GEERTMAN, S.C.M. & RITSEMA VAN ECK, J.R. (1995): GIS and models of accessibility potential: an application in planning. International Journal of Geographical Information Systems. 9, 1, pp. 67-80.
GENERALITAT DE CATALUNYA (2008): Manual para el diseño de vías ciclistas de Catalunya. (versión castellana). Departament de Política Territorial i Obres Públiques. Generalitat de Catalunya.
GUERRA, E. & CERVERO, R. & TISCHER, D. (2011): The Half-Mile Circle: does it best represent transit station catchments? UC Berkeley. University of California Transportation Center. Berkeley.
HÄGERSTRAND, T. (1967): Innovation diffusion as a spatial process. Chicago. University of Chicago Press.
HALL P. (1988): Cities of tomorrow: An Intellectual History of Urban Planning and Design in the Twentieth Century Oxford. Blackwell Publishing.
HALL P. (2002): Urban and Regional Planning (Fourth edition). Routledge. Taylor & Francis Group. London and New York.
INSTITUT D’ESTUDIS REGIONALS I METROPOLITANS DE BARCELONA (2007): Polígons d’activitat econòmica: tendències de localització i accessibilitat. Revista Papers. Número 45. https://iermb.uab.cat/es/iermb/revistapapers/n-45-poligonos-de-actividad-economica-tendencias-de-localizacion-y-accesibilidad/
JACOBSON, J. & FORSYTH, A. (2008): Seven American TODs: Good Practices for Urban Desing in Transit-Oriented Development Projects. Journal of Transport and Land Use, 1, 2, pp. 51-88. University of Minnesota Center for Transportation Studies. World Society for Transport and Land Use.
KERRIGAN, M. & BULL, D. (1992): Measuring accessibility – A public transport accessibility index. Environmental Issues. Proceedings of Seminar B Held at The PTRC European Transport. Highways and Planning 20th Summer Annual Meeting. UMIST. P354, pp. 245-256.
LAMÍQUIZ-DAUDÉN, P. J. & BAQUERO-LARRIVA, M. T. & RAMIREZ-SAIZ, A. & CARPIO-PINEDO, J. (2024): Proximidad y herramientas de planificación en España: los casos de Barcelona, Castelló de la Plana, Pontevedra, Valladolid y Vitoria-Gasteiz. Ciudad y Territorio Estudios Territoriales, 56 (220). https://doi.org/10.37230/CyTET.2024.220.17
LEE, M. & GOULIAS, K.G. (1997): Accessibility indicators for transportation planning using GIS. Transportation Research Board. Washington, D. C.
LEVINSON, D. (1998): Accessibility and the journey to work. Journal of Transport Geography. 6, 1, pp. 11-21. Elsevier.
LITMAN, T. (2008): Evaluating Public Transit Benefits and Costs. Best Practices Guidebook. Victoria Transport Policy Institute.
NEL·LO, O. (2001): Ciutat de ciutats. Reflexions sobre el procés d’urbanització a Catalunya. Editorial Empúries. Barcelona.
NEL·LO, O. (2003): Aquí, no! Els conflictes territorials a Catalunya. Editorial Empúries. Barcelona.
MEJÍA, V. & LÓPEZ, J. & CHECA, J. (2023): ¿Hacia una transición energética justa?: consumo energético y segregación residencial en el área metropolitana de Barcelona. Ciudad y Territorio Estudios Territoriales, 55 (215), 77–96. https://doi.org/10.37230/CyTET.2023.215.5
MIRALLES, C. & TULLA, A. (directors) (2000): Mobilitat sostenible. Innovacions conceptuals i estat de la qüestió. Elements de debat territorial. Diputació de Barcelona.
SAIF, M. & ZEFREH, M. & TOROK, A. (2018): Public transport accessibility: a literature review. Periodica Polytechnica Transport Engineering.
SHAH, J. & ADHVARYU, B. (2016): Public transport accessibility levels for Ahmedabad, India. Journal Public Transport. 19, 3, pp. 19-35.
SINGLA, J. (coordinador) (2013): Accessibilitat en Transport Públic Col·lectiu als polígons d’activitat econòmica de la RMB. Pacte Industrial de la Regió Metropolitana de Barcelona. Barcelona.
TRANSPORT FOR LONDON (2006): Transport Assessment Best Practice. Guidance Document. Transport for London. Mayor of London
TRANSPORT FOR LONDON (2010): Measuring Public Transport Accessibility Levels - PTALs summary. Transport for London. Mayor of London.
TRANSPORT FOR LONDON (2015): Assessing transport connectivity in London. Transport for London. Mayor of London. https://data.london.gov.uk/download/public-transport-accessibility-levels/86bbffe1-8af1-49ba-ac9b-b3eacaf68137/connectivity-assessment-guide.pdf
TRANSPORT FOR GREATER MANCHESTER (2016): Greater Manchester Accessibility Levels (GMAL) Model. http://odata.tfgm.com/opendata/downloads/GMAL/GMAL%20Calculation%20Guide.pdf
TRANSPORT FOR GREATER MANCHESTER (2016): Greater Manchester Accessibiity Levels (GMAL). Transport for Greater Manchester. http://www.gmtu.gov.uk/gmbusroute/GMAL%20Calculation%20Guide.pdf http://odata.tfgm.com/opendata/downloads/GMAL/GMAL_TfGMOpenData.zip [febrero 2024]
TRANSPORT FOR NEW SOUTH WALES (2019): Public Transport Accessibility Level in New South Wales. Department of Earth and Environmental Sciences, Macquarie University. https://opendata.transport.nsw.gov.au/dataset/ptal-public-transport-accessibility-level [febrero 2024]
WU, B.M. & HINE, J.P. (2003): A PTAL approach to measuring changes in bus service accessibility. Transport Policy. 10,4, pp. 307-320.
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licencia
Derechos de autor 2024 Jordi Martín-Oriol
Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 4.0.
Sin perjuicio de lo dispuesto en la legislación vigente sobre Propiedad Intelectual, y conforme a la misma, el/la los/las autor/a/es/as que publiquen en CyTET cede/n a título gratuito, de modo no exclusivo y sin límite temporal al Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana los derechos para difundir, reproducir, comunicar y distribuir en cualquier formato actual o futuro, en papel o electrónico, la versión original o derivada de su obra bajo licencia de Creative Commons Reconocimiento-NoComercial-SinObraDerivada 4.0 Internacional (CC BY-NC-ND 4.0), así como para incluir o ceder a terceros la inclusión de su contenido en índices, repositorios y bases de datos nacionales e internacionales, con referencia y reconocimiento en todo caso de la autoría del mismo.
Además, al realizar el envío, el/la los/las autor/a/es/as declara/n que se trata de un trabajo original en el que se reconocen las fuentes que han sido utilizadas en su estudio, comprometiéndose a respetar la evidencia científica y a no modificar los datos originales para verificar o refutar una hipótesis de partida; que el contenido esencial del mismo no ha sido publicado previamente ni se publicará en ninguna otra obra o revista mientras esté en proceso de evaluación en la revista CyTET; y que no se ha remitido simultáneamente a otra publicación.
Los autores deben firmar un Formulario de Cesión de Derechos, que les será enviado desde la Secretaría de CyTET una vez se acepte su artículo para ser publicado.
Con el objetivo de favorecer la difusión del conocimiento, CyTET se adhiere al movimiento de revistas de Open Access (OA) y entrega la totalidad de sus contenidos a diversos índices, repositorios y bases de datos nacionales e internacionales bajo este protocolo; por tanto, la remisión de un trabajo para ser publicado en la revista presupone la aceptación explícita por parte del autor/a de este método de distribución.
Se anima a las/os autoras/es a reproducir y alojar sus trabajos publicados en CyTET en repositorios institucionales, páginas web, etc. con la intención de contribuir a la mejora de la transferencia del conocimiento y de la citación de dichos trabajos.