El diseño del espacio público urbano para la promoción de la práctica deportiva

Autores/as

  • Sacra Morejon

DOI:

https://doi.org/10.22325/fes/res.2019.10

Palabras clave:

diseño urbano, espacio público, práctica deportiva, frente marítimo, Barcelona

Resumen

A finales del siglo xx surgen en entornos urbanos europeos otras maneras más informales de realizar prácticas deportivas, que salen de los espacios convencionales para ocupar el espacio público. Se trata de un cambio de paradigma que sitúa el deporte dentro de una estructura compleja de relaciones,
en la que las administraciones aprovecharan para fomentar una vida más activa de la ciudadanía, generar capital social, y mostrar una renovada imagen de la ciudad con proyección internacional. Con la voluntad de ahondar en la relación entre urbanismo y prácticas deportivas, en el presente artículo se exploran y validan las características para un diseño urbano facilitador e inclusivo. A través del análisis del frente marítimo de Barcelona se comprueba la pertinencia de su diseño para el  fomento de una vida más activa, pero se constata que las prácticas que acoge no mejoran los índices de exclusión presentes en los espacios deportivos convencionales.

Citas

Ajuntament de Barcelona (2014). Departament d’Estadística (en línea) http://www.bcn.cat/es- tadistica/catala/index.htm. Acceso: 1 de abril de 2014.

Ajuntament de Barcelona (2014). Hàbits esportius a Barcelona 2013. Presentació de resultats. Barcelona: Institut Barcelona Esports.

Agència Catalana de Turisme (2013). Turismo Deportivo. Sport Tourism. Barcelona: Agència Caalana de Turisme. Ayuntamiento de Irún (2014). Código Urban Sasoi. Irún: Ayuntamiento de Irún e IrunKirol.

Bach, L. (1993). Sport Without Facilities: The Use of Urban Spaces by Informal Sports. International Review for the Sociology of Sports, 28(2-3), 281-296.

Bauman, A. E., Reis, R. S., Sallis, J. F., Wells, J. C., Loos, R. J., Martin, B. W. (2012). Correlates of physical activity: why are some people physically active and others not? The Lancet, 380(9838), 258-271.

Benach, N. (2000). Nuevos espacios de consumo y construcción de imagen de la Ciudad de Barcelona olímpica. Estudios Geográficos, LXI (238), 189-205.

Bökemann, D. (1993). Sports Technology and Choice of Location Individual Evaluation of Sports Facilities. International Review for the Sociology of Sport, 28(2), 299-310.

Borja, J. (2003). La ciudad conquistada. Madrid: Alianza Editorial.

Camino, X., Maza, G., Puig, N. (2008). Xarxes so- cials i esport als espais públics de Barcelona. Monogràfic d’Apunts. Educació Física i Esports, 91, 12-28.

Duro, J. A., Rodríguez, D. (2015). Barcelona como municipio turístico: algunos datos evolutivos y elementos de futuro. Documents d’Anàlisi Geogràfica, 61(3), 507-538.

Edwards, P., Tsouros A. D. (2008). A Healthy City is an Active City: A Physical Activity Planning Guide. Copenhagen: World Health Organization. Fusco, C. (2007). “Healthification” and the promises of urban space: A textual analysis of place, ac- tivity, youth (PLAY-ing) in the City. International Review for the Sociology of Sport, 42(1), 43-63.

García Ferrando, M., Llopis, R. (2011). Ideal democrático y bienestar personal. Encuesta sobre los hábitos deportivos en España, 2010. Madrid: Consejo Superior de Deportes, Centro de Investigaciones Sociológicas.

García Ferrando, M., Llopis, R. (2017). La popularización del deporte en España. Encuestas sobre los hábitos deportivos 1980-2015. Madrid: Consejo Superior de Deportes, Centro de Investigaciones Sociológicas.

Gelabert, J., Fàbregas, F. (1994). Els equipaments esportius a Catalunya. Documents del Pla Di- rector d’instal·lacions i Equipaments esportius de Catalunya. Actuacions de la Secretaria General de l’Esport en matèria d’equipaments esportius. Barcelona: Secretaria General de l’Esport.

Generalitat de Catalunya (2005). PIEC. Pla director d’instal·lacions i equipaments esportius de Ca- talunya. Barcelona: Generalitat de Catalunya, Consell Català de l’Esport.

Institut Barcelona Esports (2016). Barcelona’s International Profile (en línea), http://ajun- tament.barcelona.cat/esports/en/sports- programmes/barcelona-international-profile. Acceso: 8 de noviembre de 2016.

Jauhiainen, J. S. (1995). Waterfront redevelopment and urban policy: the case of Barcelona, Cardiff and Genoa. European Planning Studies, vol. 3, Issue 1, 3-21.

López Palomeque, F. (2015). Barcelona, de Ciudad con turismo a Ciudad turística. Notas sobre un proceso complejo e inacabado. Documents d’Anàlisi Geogràfica, 61(3). 483-506.

Klein, M. (1993). Social-Spatial Conditions Affecting Women’s Sport: The Case in the Ruhr Area. International Review for the Sociology of Sport, 28(2-3), 145-155.

Magrinyà, F., Mayorga, M. (2008). Dissenyar la ciutat per a l’esport als espais públics. Monogràfic d’Apunts. Educació Física i Esports, 91, 102-113. Marshall, W. E., Piatkowski, D. P., Garrick, N. W. (2014). Community design, Street networks, and public health. Journal of Transport & Health, 1, 1-15.

Maza, G., Ramírez, D. (2016). Turismo, espacio público y deporte: construyendo la ciudad zombie en el frente marítimo de Barcelona. I Congreso Internacional de Sociología y Antropología del Turismo, Granada: Universidad de Granada.

Monteagudo, M. J., Morejon, S. (2016). Ocio deportivo en los waterfronts de Bilbao y Barcelona. Un estudio comparativo. Revista de Psicología del Deporte, 25(2), 15-20.

Morejon, S. (2010). Pautes de disseny de les installacions dels clubs de tennis de Catalunya. Tesi Doctoral. Barcelona: FPCEE Blanquerna-UPC.

Morejon, S., Abadia, S., Pujadas, X. (2017). Urban elements that facilitate sport and physical activity in regenerated public spaces. En Wise, N., Harris, J. (eds.), Sport, Events, Tourism and Re- generation. London: Routledge. Taylor & Francis Group, 147-164.

Murua, J. M. (2014). El fundamento social de una Ciudad Activa. En Llopis Goig, R. (dir.), Crisis, cambio social y deporte. Valencia: Nau llibres- Edicions Culturals Valencianes, S.A.

Observatori Català de l’esport (2012). Espais de pràctica esportiva (en línea), http://www.

observatoridelesport.cat/indicador.php?id_ n3=15&id_n1=3. Acceso: 25 de agosto de 2017.

Puig, N., Maza, G. (2008). L’esport als espasi pú- blics urbans. Reflexions introductòries. Mo- nogràfic d’Apunts. Educació Física i Esports, 91, 3-8.

Rodríguez, D. A., Khattak, A. J., Evenson, K. R. (2006). Can new urbanism encourage physical activity? Journal of American Planning Association, 72, 43-54.

Sánchez, R., Capell, M. (2008). Les lògiques de l’esport al carrer: espais, practicants i socialitzats a Barcelona. Monogràfic d’Apunts. Educació Física i Esports, 91, 44-53.

SPAcE - Supporting Policy and Action for Active En- vironments (2017). Environments for physical activity in Europe a review of evidence and examples of practice. Co-funded by the Erasmus + Programme of the European Union

Van Holle, V., Deforche, B., Van Cauwenberg, J., Gou- bert, L., Maes, L., Van der Weghe, N., De Bour- deaudhuij, T. (2012). Relationship between the physical environment and different domains of physical activity in European adults: a systematic review. BMC Public Health, 807.

Vilanova, A., Soler, S. (2008). Les dones, l’esport i els espais públics: absències i protagonistes. Monogràfic d’Apunts. Educació Física i Esports, 91, 29-34.

Descargas

Publicado

2019-09-01

Cómo citar

Morejon, S. (2019). El diseño del espacio público urbano para la promoción de la práctica deportiva. Revista Española De Sociología, 28(3). https://doi.org/10.22325/fes/res.2019.10