Aproximación al Ars memorativa (1515) / Artificiosa memoria (1516) de Jacobus Philippus (de Ysabellis) Tridentinus

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.23808/rel.v20i0.87201

Palabras clave:

Retórica; Memoria; Humanismo; Renacimiento.

Resumen

El presente artículo se propone dar a conocer un Arte de memoria que, hasta el momento, había pasado desapercibida a los investigadores. Ni del autor, Philippus Tridentinus, ni de su obra, Ars memorativa / Artificiosa memoria hay, que sepamos, estudio alguno y ni siquiera referencias en volúmenes de conjunto sobre la nemotecnia  renacentista. Nuestra intención, por tanto, ha sido acercarnos a la figura de este humanista y sobre todo al contenido de su obra memorativa, comparándola con otros tratados de memoria coetáneos y del mismo ámbito centroeuropeo y viendo también la posible influencia que ejerció en tratadistas posteriores como Leporeo y Spangerberg.

Citas

Fuentes:

Colinevs, I. (1515): De memoria artificiosa compendiosum opusculum, partim ex

Cicerone et Quintiliano, partim ex divo Thoma Aquinate conflatum, s.l., Ascensius.

Leporevs, G. (1523): Ars memorativa, Tolose, Faber.

Leporeo, G. (2015): en J. J. Morcillo Romero, El ‘Ars memorativa’ de G. Leporeo (Estudio, edición crítica, traducción, notas e índices), Cáceres, Universidad de Extremadura.

Philippvs Tridentinvs, J. (1515): Ars memorativa naturali proficua plurimum memoriae, Nurenberg, F. Peypus.

Philippvs De Ysabellis Tridentinvs, J. (1516): Artificiosa memoria in omni scibilium genere proficere volenti utilissima, Lypsick, V. Schumannius.

Publicivs, J., (1482): Oratoriae artis epitomata (...) insuper (...) memoriae artis modus Iacobi Publicii, impressit Venetiis, E. Ratdolt.

Spangenberg, J. (1539): Artificiosae memoriae libellus, Lipsiae, M. Blum.

Vmhavser, C., (1501): Ars memorativa S. Thome, Ciceronis, Quintiliani, Petri Ravvenne, Nurmberge, A. Hueber.

Romberch, J. (1520): Congestorium artificiose memorie, Venetiis, G. de Rusconibus.

Weczdorff de Triptis, J. (ca. 1501): Ars memorandi nova secretissima continens praecepta paucissimis bonarum artium militibus visa, Strasbourg, Grüninger.

Estudios:

Carruthers, M. (1990): The Book of Memory. A Study of memory in Medieval Culture, Cambridge University Press.

Carruthers, M. and Ziolkolwski, Jan m . (eds.) (2000): The Medieval Craft of Memory: An anthology of texts and pictures, University of Pennsylvania Press.

Clemen, O (1900a): «Zur Geschichte der ‘Wiedertäufers’ Melchior Rink», en L. Keller (ed.), Monatshefte der Comenius-Gesellschaft, Berlin, Verlagsbuchhandlung, 113-116.

Clemen, O. (1900b): «Johannes Reusch von Eschenbach. Humanist, Theolog, Mediziner», Neues Archiv für sächsische Geschichte und Altertumskunde, vol. 21, Dresden, 111-145.

Cowling, D. (1998): Building the Text. Architecture as metaphor in late medieval andearly modern France, Oxford, Clarendon Press.

Doležalová, L. y Kiss f arkas, G. (2014): «Le pouvoir des mots dans l’art de la mémoire à la fin du Moyen Âge», en Bériou, N., Boudet, J.-P., Rosier-Catach, I. (eds.), Le pouvoir des mots au Moyen Âge, Brepols Publishers, Turnhout, 127-153.

Freytag F. G. (1752): Adparatus litterarius ubi libri partim antiqui partim rari recensentur. Tomus I, Lipsiae, ex oficina Weidmanniana.

Gómez de Liaño, I. (2000): Filósofos griegos. Videntes judíos, Madrid, Siruela.

Heimann-Seelbach, S. (2000): Ars und scientia. Genese, Überlieferung and Funktionen der mnemotechnischen Traktatliteratur inm 15. Jahrhundert. Mit Edition und Untersuchung dreier deutscher Traktate und ihrer lateinischen Vorlagen, Tübingen, M. N. Verlag.

Heinrichs, E. A. (2018): Plague, Print, and the Reformation: The German Reform of Healing, 1473-1573, New York and London, Routledge.

Kiss, F. G. (ed.) (2016): The art of memory in late Medieval Central Europe (Czech Lands, Hungary, Poland), Budapest-Paris, L’Harmattan.

Leonhardt, J. (2008): «Classics as textbooks: A study of the humanist lectures on Cicero at the University of Leipzig, ca. 1515», en E. Campi et alii (eds.), Scholarly Knowledge. Textbooks in early modern Europe, Genève, Droz, 75-85.

Mañas Núñez, M. (1994): Francisco Sánchez de las Brozas. Lecciones de crítica dialéctica, Cáceres, Universidad de Extremadura.

Merino Jerez, L. (2007): Retórica y artes de memoria en el Humanismo renacentista. Jorge de Trebisonda, Pedro de Ravena y Francisco Sánchez de las Brozas, Cáceres, Universidad de Extremadura.

Merino Jerez, L. (2015): «La fortuna de la Artificiosa memoria sive Phoenix de Pedro de Ravena: entre el éxito y la retractatio», Cuadernos de Filología Clásica. Estudios Latinos, 35.2, 299-318.

Perlbach, M. (1895): Prussia Scholastica: Die Ost- und Westpreussen auf den mittelalterlichen Universitäten, Leipzig, Verlag.

Rijk, L. M. de- Spruyt, J. (1992): Peter of Spain (Petrus Hispanus Portugalensis), Syncategoreumata, Leiden, Brill.

Vredeveld, H. (2012): The poetic Works of Helius Eobanus Hessus. Volume 3, King of Poets, 1514-1517, Leiden, Brill.

Vredeveld, H. (2016): The Poetic Works of Helius Eobanus Hessus. Volume 4. Between Erasmus and Luther, 1519-1524, Leiden, Brill.

Yates, F. A. (2005): El arte de la memoria, Madrid, Siruela.

Zanolini, V (1922): «Spigolature», Studi Trentini III (I Bimestre), 1-17.

Descargas

Publicado

2020-12-30

Cómo citar

Mañas Núñez, M. (2020) «Aproximación al Ars memorativa (1515) / Artificiosa memoria (1516) de Jacobus Philippus (de Ysabellis) Tridentinus», Revista de Estudios Latinos, 20, pp. 133–158. doi: 10.23808/rel.v20i0.87201.

Número

Sección

Artículos

Artículos más leídos del mismo autor/a

Nota: Este módulo requiere de la activación de, al menos, un módulo de estadísticas/informes. Si los módulos de estadísticas proporcionan más de una métrica, selecciona una métrica principal en la página de configuración del sitio y/o en las páginas de propiedades de la revista.