Propaganda poética en la Guerra de Flandes. Dos odas y una sátira latinas de Janus Dousa

Autores/as

  • Chris Heesakkers Universidad de Leiden

DOI:

https://doi.org/10.23808/rel.v9i0.87854

Palabras clave:

poesía neolatina y diplomacia en la guerra de Flandes; Ianus Dousa; el III Duque de Alba.

Resumen

En 1573 los rebeldes de Holanda enviaron un joven poeta, Ianus Dousa, a la Reina Isabel de Inglaterra para pedirle ayuda militar contra el Duque de Alba, gobernador de Felipe II. Dousa intentó procurarse acceso a Isabel y su ministro Cecil por medio de dos odas latinas. Pese a la recepción cortés del poeta por Cecil la misión quedó sin éxito y como tal casi sin huellas en la historiografía de la guerra de Flandes. Gracias a las odas y una sátira, publicadas en 1575, pero prácticamente desconocidas por los historiadores, podemos formarnos una imagen del uso de la poesía latina en la diplomacia y la propaganda política en la guerra de Flandes.

Citas

AITSINGER, M., De leone Belgico, eiusque topographica atque historica descriptione liber, V part. Distinctus. Fr. Hogerbergii 112 figuris ornatus, rerumque in Belgio maxime gestarum, inde ab anno Christi MDLIX usque ad annum MDLXXXIII, perpetua narratione continuata, Colonia 1583.

ALBA, El Duque de, Epistolario del III Duque de Alba Don Fernando Alvarez de Toledo, (ed. [Jacobo María del Pilar Carlos Manuel Fitz-James Stuart] El Duque de Alba) 3 vol., Madrid 1952.

ALFORD, S., Burghley: William Cecil at the Court of Elizabeth I, New Haven 2008.

ASCHAM, R., The Scholemaster, ed. R. J. Schoeck, Don Mills 1966.

BOR, P. C., Oorspronck, begin ende aenvang der Nederlantscher oorlogen, beroerten ende borgerlijcke oneenichyeden. Warachtige ende historische beschrijvinge,Utrecht 1595.

BRUGMANS, H. (ed.), Utrechtse Kroniek over 1566-1576, en Bijdragen en mededeelingen van het Historisch Genootschap, 25, 1904, pp. 1-258.

CROSBY, A. J. (ed.), Calendar of State Papers, Foreign Series, of the Reign of Elizabeth 1572-1574. Preserved in the State Paper Department of her Majesty’s Public Record Office, London 1876.

DARBY . Graham, ed., The Origins and Development of the Dutch Revolt, London-New York 2001.

DE MEIJ, J. C. A., De Watergeuzen en de Nederlanden 1568-1572, (Diss. Utrecht), Amsterdam-Londen 1972.

DOUSA, I., Epigrammatum lib. II. Satyrae II. Elegorum lib. I. Silvarum lib. II. Antwerpen 1569.

DOUSA, I., Nova poemata. Quorum Catalogum altera ab hac parte indicabit. Item Hadriani Iunij Carminum Lugdunensium Sylua. Leiden 1575.

DOUSA, I., Novorum poematum secunda editio, Leiden 1576.

DOUSA, I., Pro Satyrico Petronii Arbitri Praecidanea, Leiden 1583.

DOUSA, I., Odarum Britannicarum Liber, Ad D. Elisabetham Britanniarum, Franciae Hiberniaeque Reginam. Item Iani Dousae Filij Britannicorum Carminum Silua, Leiden 1586.

DOUSA, I., Annales, rerum a priscis Hollandiae comitibus per CCC.XLVI. Annos gestarum continuata serie memoriam complectentes. Nunc primitus in vnum metricae Historiae Corpus redacti, atque in X Libros tributi ac dispartiti. Ad Illustres, Nobiles, Praepotentes, ac vere Magnificos Hollandiae Westfrisiaeque Ordines, La Haya 1599.

DOUSA, I., Echo, siue Lusus imaginis iocosae quibus Titulus Halcedonia. La Haya 1603.

DOUSA, I., Poemata pleraque selecta. Petrus Scriverius Ex Auctoris schedis et liturarijs magnam partem descripsit, sparsa collegit ac iunctim edidit, Leiden 1609.

FERNÁNDEZ ÁLVAREZ, M., El Duque de Hierro: Fernando Álvarez de Toledo, III Duque de Alba, Pozuelo de Alarcón, 2007.

GEEVERS, E., Gevallen vazallen. De integratie van Oranje, Egmont en Horn in de Spaans-Habsburgse monarchie (1559-1567), Amsterdam 2008.

GRAVES, M. A. R., Burghley. William Cecil, Lord Burghley, London-New York 1998

GROEN VAN PRINSTERER, G., Archives ou correspondance inédite de la maison d’Orange-Nassau, IV, Leiden 1737.

GROTIUS, H., Annales et historiae de rebus Belgicis, Amsterdam 1657.

HAITSMA MULIER, E. O. G., VAN DER LEM, G. A. C., KNEVEL, P., Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800, La Haya 1990.

HEESAKKERS, C. L. «Petrus Scriverius as the publisher of the Poemata of Janus Dousa»,Quaerendo 5, 1975, pp. 105-125.

HEESAKKERS, C. L., Praecidanea Dousana. Materials for a Biography of Janus Dousa Pater (1545-1604). His Youth, (diss. Leiden), Amsterdam 1976.

HEESAKKERS, C. L., «Douza (Janus)», en: C. Nativel, ed., Centuriae latinae. Cent une figures humanistes de la Renaissance aux Lumières offertes à Jacques Chomarat, Genève, Droz, 1997, pp. 333-340.

HEESAKKERS, C. L., «The Ambassador of the Republic of Letters at the Wedding of Prince Philip of Spain and Queen Mary of England: Hadrianus Junius and his Philippeis», en: Acta Conventus Neo-Latini Abulensis, Proceedings of the Tenth International Congress of Neo-Latin Studies, Avila 4-9 August 1997, edd. R. Schnur a.o., Tempe, Arizona, 2000, pp. 325-332 (2000a).

HEESAKKERS, C. L., Een netwerk aan de basis van de Leidse universiteit. Het album amicorum van Janus Dousa. Facsimile-uitgave van hs. Leiden UB, BPL 1406 met inleiding, transcriptie, vertaling en toelichting, [Leiden-’s-Gravenhage] MM. 2 vol. (2000b).

HEESAKKERS, C. L., «“Historia proxima poetis”: la storia neolatina in versi di Janus Dousa sui conti di Olanda (1599)», en: M. de Nichilo, G. Distaso, A, Iurilli, eds., Confini dell’Umanesimo letterario. Studi in onore di Francesco Tateo, Roma nel Rinascimento, Roma 2003, pp. 747-763.

HEESAKKERS, C. L., «Geffrey Whitney’s Use of Hadrianus Junius’ Emblemata», en: Living in Posterity. Essays in Honour of Bart Westerweel, eds. J. F. van Dijkhuizen, P. Hoftijzer, J. Roding and P. Smith, Hilversum, 2004, pp. 139-146.

HEESAKKERS, C. L., «Marte et arte. Los inicios de la Guerra de Flandes en los Nova Poemata (1575) de Ianus Dousa (1545-1604)», Alcañiz, Madrid, IV, 3 (2009), pp. 1631-1640 (2009b).

HEESAKKERS, C. L., «Militia aeque ac scriptis illustris: Dousas Nova poemata 1575», en: E. Lefèvre, E. Schäfer, eds., Janus Dousa Neulateinischer Dichter und Klassischer Philologe, [NeoLatina 17], Tübingen 2009, pp. 113-138.

HOOFT, P.C., Nederlandsche Histoorien, sedert de overdraght der heerschappye van Kaizar Karel den Vyfden, op kooning Philips zynen zoon, Amsterdam 1642.

HOVEN, R, Lexique de la prose latine de la Renaissance, 2nd ed., Leiden 2006.

JANSEN, H. P. H., Kalendarium geschiedenis van de Lage Landen in jaartallen, Utrecht-Antwerpen 1971.

JUNIUS, H., Epistolae, Dordrecht MDLII (léase MDCLII, 1652).

JUNIUS, H., Batavia, Leiden 1588.

KAMEN, H. Felipe de España, trad. Patricia Escandón, 2a ed., Madrid 1997.

KAMEN, H, El Gran Duque de Alba Soldado de la España imperial, trad. Amado Diéguez, Madrid 2004.

KERVYN VAN LETTENHOVE, Relations politiques des Pays-Bas et de l’Angleterre. VI. Gouvernement du Duc D’Alve, Bruxelles 1888.

MENDOÇA, B. de, Comentarios de lo sucedido en las Guerras de los Payses baxos, desde el Año 1567 hasta el de 1577, Madrid 1592.

MEURSIUS, J., Rerum Belgicarum libri quatuor. In quibus Ferdinandi Albani sexennium, belli Belgici principium. Additur quintus, seorsum antea excusus, in quo Induciarum historia; et eiusdem belli finis, Leiden 1614.

MEURSIUS, J, Gulielmus Auriacus. Sive, de rebus toto Belgio tam ab eo, quam eius tempore gestis: ad excessum Ludovici Requesensii. Pars prima. Tributa in libros X, Leiden 1621.

MEURSIUS, J., Ferdinandus Albanus, sive De rebus eius in Belgio per Sexennium gestis, libri IV. In quibus Belli Belgici Principium. Additus De Induciis, Liber singularis, Amsterdam 1638.

MOTLEY, J. L., The Rise of the Dutch Republic. A History, Amsterdam 1857.

PARKER, G., The Dutch Revolt, Harmondsworth 1979 (Pinguin Books).

RAMMINGER, J., Neulateinische Wortliste. Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700 (www.neulatein.de).

ROSCHER, W. H., Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie, Leipzig 1884-1937.

SCREVELIUS, Th., Harlemum, sive Vrbis Harlemensis incunabula, incrementa, fortuna varia, in pace, in bello, Leiden 1647.

SMOLDEREN, L., La statue du duc d’Albe à Anvers par Jacques Jonghelinck (1571), Bruxelles 1972.

STRADA, F., De bello Belgico, Roma 1632.

SUTHERLAND, M., The Massacre of St Bartholomew and the European Conflict, 1559-1572, Londres 1973.

UNGERER, G., Spaniard in Elizabethan England: the correspondence of Antonio Pérez’s exile, 2 vol., London 1975-1976.

VAN DORSTEN, J. A., Poets, Patrons, and Professors, Leiden-Londen 1962.

VAN METEREN, E., Historia Belgica nostri potissimum temporis Belgii sub quatuor Burgundis et totidem Austriacis principibus coniunctionem et gubernationem breviter. Turbas autem, bella et mutationes tempore Regis Philippi, Caroli V caesaris filii, ad annum usque 1598 plenius complectens, conscripta, et senatui, populo Belgico, posterisque inscripta a E. Meterano Belga, s.l. [1598].

VAN REYD, E., Voornaemste gheschiedenissen in de Nederlanden ende elders. Vanden jare 1566 totten jare 1583, Arnhem 1626.

VERHEYDEN, A. L. E., Le Conseil des Troubles, Flavion-Florennes 1981.

WHITNEY, G., A choice of emblemes, and other devises, for the moste parte gathered out of sundrie writers, Englished and moralized, and divers newly devised, Leiden 1586.

Descargas

Publicado

2009-12-20

Cómo citar

Heesakkers, C. (2009) «Propaganda poética en la Guerra de Flandes. Dos odas y una sátira latinas de Janus Dousa», Revista de Estudios Latinos, 9, pp. 149–190. doi: 10.23808/rel.v9i0.87854.

Número

Sección

Artículos

Artículos más leídos del mismo autor/a

Nota: Este módulo requiere de la activación de, al menos, un módulo de estadísticas/informes. Si los módulos de estadísticas proporcionan más de una métrica, selecciona una métrica principal en la página de configuración del sitio y/o en las páginas de propiedades de la revista.