This is an outdated version published on 2022-12-14. Read the most recent version.

Isidro Parga Pondal (1900-1986) and the Geological and Mining Institute of Spain. A story of agreements and disagreements

Authors

  • Francisco Leonardo Museo Nacional de Ciencia y Tecnología (MUNCYT)
  • Isabel Rábano Centro Nacional Instituto Geológico y Minero de España, CSIC

DOI:

https://doi.org/10.55407/rsge.96420

Keywords:

geological mapping, Galicia, history of geology, 20th century

Abstract

The Laboratorio Xeolóxico de Laxe, founded by the geochemist Isidro Parga Pondal in the 1940s, was a relevant center for the study of Galician geology. The activity carried out in it allowed him to collect in a few years a large amount of data. It was also a recognized research center beyond our borders, bringing together national and foreign geologists with a common goal. Its antecedents can be found in the Laboratorio de Xeoquímica of the University and Seminary of Galician Studies, also created by Parga during the 1920s at the University of Santiago. On that date he began his relationship with the Geological and Mining Institute of Spain through the mining engineer Primitivo Hernández-Sampelayo who, after the Civil War and the expulsion of Parga from the university, promoted the establishment in Galicia of a territorial headquarters of the Institute, in which Parga would be in charge. This was not possible, but Parga's collaboration with the mappping plan was articulated through the making of 1:50,000 scale geological sheets of Galicia, as well as the publication of other maps at different scales. The problems detected by Parga in the design of the mapping plan of the IGME resulted in some disagreements that were difficult to overcome. They were aggravated by the impossibility of the participation of the Laboratorio Xeolóxico de Laxe, for administrative reasons, in the new IGME’s geological mapping design at a scale 1:50,000, the MAGNA plan. In any case, the IGME incorporated into its maps the information obtained by Parga and by the geology schools that he coordinated from the Laboratorio Xeolóxico de Laxe, which allowed, among other achievements, for Galicia to be the first region in Spain to have a complete geological cartography at a scale of 1:50,000.

References

Ayala-Carcedo, F.J., Perejón, A., Puche, O., Jordá, L., 2005. El XIV Congreso Geológico Internacional de 1926 en España. Boletín Geológico y Minero, 116 (2): 173-184.

Capdevila, R., 1978. La obra científica de D. Isidro Parga Pondal, su importancia en el desarrollo de la geoquímica en España y en la investigación geológica de Galicia. En: Geología de la parte norte del Macizo Ibérico: edición homenaje a Isidro Parga Pondal. Cuadernos del Seminario de Estudios Cerámicos de Sargadelos, 27. Ediciós do Castro, Sada (A Coruña), 7-21.

Ferrero, A., 2013. Atlanterra. Tierra y Tecnología, 44. [www.icog.es/TyT/index.php/2014/09/atlanterra/]

Floor, P., Arps, Ch., 2003. La aportación del Departamento de Petrología de la Universidad de Leiden en las investigaciones geológicas de Galicia (1955-1977). Tierra y Tecnología, 25: 37-45.

García Cortés, A., 2005. La cartografía geológica en España desde Guillermo Schulz hasta la actualidad. En: Miscelánea Guillermo Schulz (1805-1877) (I. Rábano, J. Truyols, Eds.). Cuadernos del Museo Geominero, 5. Instituto Geológico y Minero de España, Madrid, 153-177.

Gurriarán Rodríguez, R., 2014. Galicia ten un referente: Isidro Parga Pondal. Deputación da Coruña, A Coruña, 169 p.

Leonardo-Docanto, F.J., 2011. Los mapas de Galicia en relieve de Isidro Parga Pondal. Tierra y Tecnología, 39: 62-66.

Leonardo-Docanto, F.J., 2012a. Isidro Parga Pondal, o Seminario de Estudos Galegos e o Laboratorio de Xeoquímica da Universidade de Santiago. Asclepio, 64 (1): 37-64.

https://doi.org/10.3989/asclepio.2012.v64.i1.512

Leonardo-Docanto, F.J., 2012b. A correspondencia entre Isidro Parga Pondal e Conrad Burri. Revista da Real Academia Galega de Ciencias, 31: 27-44.

Leonardo-Docanto, F.J., 2013a. Isidro Parga Pondal, Doutor en Cencias. Itinerario investigador. Tesis Doctoral, Universidad de Santiago de Compostela, 351 p.

Leonardo-Docanto, F.J., 2013b. Los colaboradores del geoquímico gallego Isidro Parga Pondal. Tierra y Tecnología, 43: 54-58.

Leonardo-Docanto, F.J., 2014. Las colecciones petrológicas de Isidro Parga Pondal en la Universidad de Santiago. Macla, 14: 29-31.

Leonardo-Docanto, F.J., 2017. O labor de cartografado xeolóxico de Isidro Parga Pondal. Boletín das Ciencias, 83: 83-93.

Leonardo-Docanto, F.J., 2020. Itinerarios de Isidro Parga Pondal para o cartografado xeolóxico de Laxe. Boletín das Ciencias, 89: 67-87.

https://doi.org/10.54954/202089067

Martínez Delgado, V., 2009. Isidro Parga Pondal: as redes de coñecemento científico. Diploma de Estudios Avanzados, Programa Interuniversitario de Doctorado "Historia de las Ciencias y de las Técnicas", Universidad de Santiago de Compostela.

Parga Pondal, I., 1956. Nota explicativa del Mapa Geológico de la parte N.O. de la Provincia de La Coruña (con un mapa geológico en colores a escala 1:400.000). Leidse Geologische Mededelingen, 21: 467-484.

Parga Pondal, I., 1958. El conocimiento geológico de Galicia. Editorial Citania, Buenos Aires, 19 p.

Parga Pondal, I., 1963. Mapa petrográfico estructural de Galicia, escala 1:400.000. Instituto Geológico y Minero de España, Madrid.

Parga Pondal, I., 1966a. Datos geológico-petrográficos de la provincia de La Coruña. En: Estudio agrobiológico de la provincia de La Coruña. Instituto de Investigaciones Geológicas, Edafológicas y Agrobiológicas de Galicia, Santiago de Compostela, 5-46.

Parga Pondal, I., 1966b. La investigación geológica en Galicia. Leidse Geologische Mededelingen, 36: 207-210.

Parga Pondal, I. (Dir.), 1967. Carte géologique du Nord-Ouest de la Péninsule Ibérique (Hercynien et Ante-Hercynien), escala 1:500.000. Serviços Geológicos de Portugal, Lisboa.

Parga Pondal, I., 1973. El estado actual de los conocimientos geológicos de Galicia y la labor del Laboratorio Geológico de Lage. Revista del Instituto "José Cornide" de Estudios Coruñeses, 8-9: 299-307.

Parga Pondal, I., Pérez Mateos, J., 1955. Los arenales costeros de Galicia II. La costa de Finisterre. Anales de Edafología y Agrobiología, 7-8: 501-550.

Parga Pondal, I., Vázquez Garriga, J., 1929. Contribución al estudio de los minerales de wolframio de Galicia (I): análisis de las wolframitas de La Brea, Corpiño y Carboeiro (Lalín) Pontevedra. Arquivos do Seminario de Estudos Galegos, 3: 99-103.

Parga Pondal, I., López de Azcona, J.M., Cardoso, G.M., 1953. Mapa geológico de España, escala 1:50.000. Explicación de la hoja nº 43 (Lage). Instituto Geológico y Minero de España, Madrid.

Parga Pondal, I., Parga Peinador, J.R., Vegas, R., Marcos, A., 1982. Mapa Geológico del Macizo Hespérico, escala 1:500.000. Notas explicativas por Parga Pondal, I., Vegas, R. y Marcos, A. (1983). Publicacións da Área de Xeoloxía e Minería do Seminario de Estudos Galegos, A Coruña, 19 p.

Pérez-Estaún, A., 2005. El Plan MAGNA, movilizador de la investigación geológica en España durante las décadas de los setenta y ochenta del siglo XX: la experiencia del Noroeste de España. Boletín Geológico y Minero, 116 (4): 307-323.

Rábano, I., Gutiérrez-Marco, J.C., 2022. Primitivo Hernández-Sampelayo (1880-1959): hierros y fósiles paleozoicos. Boletín Geológico y Minero, 133 (2): 7-43.

https://doi.org/10.21701/bolgeomin/133.2/001

Rodríguez Fernández, L.R., 2000. Los mapas geológicos producidos por el ITGE: evolución, actualidad y futuro. Boletín Geológico y Minero, nº especial: 15-36.

Rodríguez Fernández, L.R., 2005. El Plan MAGNA: evolución histórica y perspectivas futuras. Boletín Geológico y Minero, 116 (4): 281-289.

Sos Baynat, V., 1953. Noticia sobre un Laboratorio de Geología de Galicia. Boletín de la Real Sociedad Española de Historia Natural, Sección Geológica, 51: 147-152.

Teixeira, C., 1969. IIème Réunion sur la Geólogie du NW de la Péninsula Ibérique. Comunicações dos Serviços Geológicos de Portugal, 53: 7-20.

Vázquez, B., 1982. Isidro Parga Pondal. Pionero de la moderna geología gallega. Outeiro, 7: 25-30.

Vidal Romaní, J.R., 2009. El Laboratorio Geológico de Lage. Tierra y Tecnología, 35: 73-80.

Published

2022-12-14

Versions

How to Cite

Leonardo, F., & Rábano, I. (2022). Isidro Parga Pondal (1900-1986) and the Geological and Mining Institute of Spain. A story of agreements and disagreements. Journal of the Geological Society of Spain, 35(2), 3–19. https://doi.org/10.55407/rsge.96420

Issue

Section

Artículos