El cicloturismo y las vías verdes como ejemplo de turismo sostenible

Autores/as

  • Macià Serra i Serra Profesor asociado de Ciencia Política, Universitat de Girona

Palabras clave:

turismo, cicloturismo, políticas públicas, sostenibilidad, medio ambiente

Resumen

Revista CIDOB d’Afers Internacionals, nº 113
Cuatrimestral (mayo-septiembre 2016)
ISSN:1133-6595 | E-ISSN:2013-035X
DOI: https://doi.org/10.24241/rcai.2016.113.2.187

Este artículo expone que el cicloturismo es un sector aún pequeño dentro del turismo sostenible, pero con gran potencial de crecimiento y con unas características atractivas para las poblaciones que lo desarrollan. En base a esta tesis, en primer lugar, se elabora una descripción del cicloturismo, sus características, evolución e impactos; en segundo lugar, se analiza su implementación desde las políticas públicas en las últimas dos décadas; en tercer lugar, se examina cómo se ha desarrollado el cicloturismo en diversos países y en qué consisten las «vías verdes», y se comparan dos casos de estudio exitosos (las Vies Verdes de Girona y La Loire à Vélo); por último, en las conclusiones, se pone de relieve la importancia de este turismo sostenible en el que, para su implementación, son necesarias la cooperación y el trabajo en red entre distintos actores públicos y privados, además de lanzarse la pregunta de si este tipo de turismo es replicable en países de desarrollo medio.

Citas

Apostolopoulos, Yorgios; Leivadi, Stella y Yiannakis, Andrew. The Sociology of tourism: theoretical and empirical investigations. Londres: Routledge, 1996.

Aycart Luengo, Carmen. «Vías verdes, reutilización de ferrocarriles en desuso para mobilidad sostenible, ocio y turismo». Informes de la Construcción, vol. 53, n.º 475 (2001), p. 17-29.

Canals i Ametller, Dolors. Recuperación y nuevo destino de viejas infraestructuras. Del ferrocarril económico a corredor verde. Un estudio jurídico. Barcelona: Cedecs, 2010.

Cram, Laura. Policy-making in the European Union: conceptual lenses and the integration process. Londres: Routledge, 1997.

Díez Moreno, Fernando. Manual de Derecho de la Unión Europea. Cizur Menor, Navarra: Civitas Thomson Reuters, 2009.

Dente, Bruno y Subirats, Joan. Decisiones públicas : análisis y estudio de los procesos de decisión en políticas públicas. Barcelona: Ariel, 2014.

Downward, Paul; Lumsdon, Les y Weston, Richard. «Visitor Expenditure: The Case of Cycle Recreation and Tourism». Journal of Sport & Tourism, vol. 14, n.º 1 (2001), p. 25-42.

European Cycling Federation. Cycling Barometer 2015 edition. 2015 (en línea) [Fecha de consulta: 20.03.2016] http://www.velo-city2015.com/en/wp-content/uploads/sites/2/2015/02/Barometer_29-4-2015.pdf

European Comission. Guide for EU funding 2014-2020 in the tourism sector. Directorate General for internal market and industry, 2014 (en línea) [Fecha de consulta: 27.01.2016] http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/newsroom/cf/itemdetail.cfm?item_id=7847&lang=en

Fabós, Julyus G. «Greenway planning in the United States: its origins and recent case studies». Landscape and Urban Planning, vol. 68, n.º 2-3 (2004), p. 321-342.

Faulks, Pam; Ritchie, Brent y Fluker, Martin. Cycle tourism in Australia: an investigation into its size and scope. Queensland, AU: CRC for Sustainable Tourism, 2007.

Grous, Alexander. The British Cycling Economy. The British Cycling Federation, 2012 (en línea) [Fecha de consulta: 12.02.2016] https://www.britishcycling.org.uk/zuvvi/media/bc_files/corporate/The_British_Cycling_Economy_18Aug.pdf

Hall, Michael. Tourism and politics: policy, power and place. Chichester, UK: John Wiley & Sons, 1994.

Hall, Michael y Ritchie, Brent. «Bicycle Tourism and Regional Development: A New Zealand Case Study». Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, vol. 10, n.º 2 (1999), p. 89-112.

Harguindéguy, Jean-Baptiste. Análisis de políticas públicas. Madrid: Tecnos, 2013.

Hernández, Arantxa; Aizpurúa, Nerea y Aycart, Carmen. Desarrollo sostenible y empleo en las vías verdes. Madrid: Fundación de los Ferrocarriles Españoles, 2011.

Ioannides, Dimitri y Debbage, Keith G. (eds.). The Economic geography of the tourist industry : a supply-side analysis. Londres: Routledge, 1998.

Labaree, Jonathan M. Com funcionen les Vies Verdes? Un manual d’ecologia del paisatge. Barcelona: Fundació Territori i Paisatge, 2000.

Lelonek, Ilona. EU Actions on Sustainable tourism and EU funding for sustainable tourism 2014-2020. The European Cycle Route Network, 2014 (en línea) [Fecha de consulta: 10.02.2016] http://www.eurovelo.org/wp-content/uploads/2014/06/02-Ilona-Lelonek-Introduction-Basel_Cycling-and-EUfunding_-ILH.pdf

Lew, Alan A., Hall, C. Michael y Williams, Allan M. (eds.). A companion to tourism. Malden: Blackwell, 2004.

Luque Valle, Pablo y Rebollo Rico, Socorro. «Las vías verdes son las instalaciones deportivas del futuro: espacios para realizar deporte en plena naturaleza». EmásF, Revista Digital de Educación Física, n.º 19 (2012), p. 180-193 (en línea) [Fecha de consulta: 10.02.2016] https://www.redib.org/recursos/Record/oai_articulo268709-vias-verdes-instalaciones-deportivas-futuro-espacios-deporte-plenanaturaleza

Lumsdon, Les. «Transport and tourism: A sustainable tourism development model». Journal of Sustainable Tourism, vol. 8, n.º 4 (2000), p. 361-377.

Mató i Palós, Emili. El impacto económico del cicloturismo en Europa. Síntesis de los principales estudios realizados. Consejería de Fomento y Vivienda, Junta de Andalucía, 2014 (en línea) [Fecha de consulta: 21.12.2015] http://www.viasverdes.com/prensa/documentos/interes/Informe_Cicloturismo_2014.pdf

Mercat, Nicolas. «Spécial économie du vélo. Étude complète». Paris: A tout France. 2009 (en línea) [Fecha de consulta: 26.12.2015] http://www.veloscenie.com/contenus/espace-pro/rapport-economie-du-velo-altermodal.pdf

Mercat, Nicolas. «Étude de fréquentation et de retombées économiques de La Loire à Vélo». Altermodal, Transport & Development, 2011 (en línea) [Fecha de consulta: 26.12.2015] http://www.agence-paysdelaloire.fr/wp-content/uploads/Etude_complete_frequentation_retombees_economiques_LAV2010_Avril_2011.pdf

Moore, Mark M. Gestión estratégica y creación de valor en el sector público. Barcelona: Paidós, 1998.

Mundet, Lluís y Coenders, Germà. «Greenways: a sustainable leisure experience concept for both communities and tourists». Journal of Sustainable Tourism, vol. 18, n.º 5 (2010), p. 657-674.

Ortega Cerdà, Miquel y Cerdà Cuéllar, Lluís. Gestió local de la mobilitat sostenible i segura. Barcelona : Fundació Carles Pi i Sunyer d’Estudis Autonòmics i Locals, 2005.

Pucher, John; Dill, Jennifer y Handy, Susan. «Infrastructure, programs, and policies to increase bicycling: An international review». Preventive Medicine, vol. 50 (2010), p. 106-125.

Red de Ciudades por la Bicicleta. Barómetro de la bicicleta en España. Informe de resultados. Gabinet d’Estudis Socials i Opinió Pública, septiembre de 2015 (en línea) [Fecha de consulta: 17.03.2016] http://www.ciudadesporlabicicleta.org/web/wp-content/uploads/Bar%C3%B3metro%20de%20la%20Bicicleta%20en%20Espa%C3%B1a%202015%20-%20Red%20de%20Ciudades%20por%20la%20Bicicleta.pdf

Sabaté, Xavier (coord.); Basora, Xavier y Romero, Jordi (eds.). Turismo sostenible: experiencias europeas aplicables a Cataluña. Barcelona: Direcció General de Turisme, Generalitat de Catalunya, 2007.

Subirats, Joan; Knoepfel, Peter; Larrue, Corinne y Varone, Frédéric. Análisis y gestión de políticas públicas. Barcelona: Ariel, 2008.

UNWTO. Declaración de Djerba. 2003 (en línea) [Fecha de consulta: 08.01.2016] http://sdt.unwto.org/sites/all/files/docpdf/decladjerbas.pdf

UNWTO. Declaración de Davos. 2007 (en línea) [Fecha de consulta: 08.01.2016] http://sdt.unwto.org/sites/all/files/docpdf/decladavoss.pdf

UNWTO. Declaración de Legazpi. 2014 (en línea) [Fecha de consulta: 08.01.2016] http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/sites/all/files/pdf/legazpi_declaration.pdf

UNWTO. Panorama del turismo internacional. 2015 (en línea) [Fecha de consulta: 08.01.2016] http://www.e-nwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284416875

US Department of Transportation. The National Bycicling and Walking Study: 15-Year status Report. 2010 (en línea) [Fecha de consulta: 13.01.2016] https://www.massdot.state.ma.us/portals/0/docs/bike/15-year_report.pdf

Vallès, Josep Maria y Martí i Puig, Salvador. Ciencia Política. Un Manual. 9ª ed. Barcelona: Ariel, 2015.

Wardlaw, Malcolm J. «History, risk, infrastructure: perspectives on bicycling in the Netherlands and the UK». Journal of Transport & Health, 2014, vol, 1, n.º 4 (2014), p. 243-250.

Weston, Richard; Davies, Nick; Lumsdon, Les; McGrath, Peter; Peeters, Paul; Eijgelaar, Eke y Piket, Peter. The European Cycle Route Network EuroVelo. Chellenges and Opportunities for Sustainable Turism (study). Committee on Transport and Tourism, Parlamento Europeo, 2012 (en línea) [Fecha de consulta: 10.11.2016] http://www.europarl.europa.eu/committees/en/tran/studiesdownload.html?languageDocument=EN&file=78331

Descargas

Publicado

2024-04-09

Cómo citar

Serra i Serra, M. (2024). El cicloturismo y las vías verdes como ejemplo de turismo sostenible. Revista CIDOB d’Afers Internacionals, (113), 187–200. Recuperado a partir de https://recyt.fecyt.es/index.php/cidob/article/view/106145